تقویم: كشته شدن عثمان بن عفان

از دانشنامه‌ی اسلامی

تقویم هجری قمری

روز واقعه:18 ذی الحجه
سال 35 هجری قمری

عثمان بن عفان، سومين خليفه راشدين در سال ششم عامل الفيل، در مكه معظمه ديده به جهان گشود و پدر و مادرش هر دو از بني‌اميه و تنها از سوي جده مادري‌اش هاشمي بود. وي، پس از انتخاب شدن به مقام خلافت اسلامي، دست بني‌اميه را كه در دشمني با پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله و مسلمانان، سابقه ديرينه داشتند.

در مناسب مهم و پست‌هاي كليدي مملكت پهناور اسلامي باز گذاشت و افرادي چون مروان بن حكم، معاوية بن ابي‌سفيان، سعيد بن عاص، وليد بن عقبه، عبدالله بن سعد بن ابي‌سرح و غيره را كه شايستگي زمامداري و حكمراني نداشته و صرفاً به خاطر فاميلي و تشكيل باند قدرت در اطرافش گرد آمده بودند، بر مسلمانان مناطق مختلف عالم اسلام تحميل نمود و به آنان مقام حكومت و فرماندهي واگذار كرد و آنان نيز با برخورداري از پشتيباني‌هاي آشكار و پنهان عثمان و دستگاه خلافت، شيوه چپاولگري و ستمكاري در پيش گرفته و موجبات ناخرسندي مردم را فراهم كردند.

مسلمانان دلسوز كه از خلاف كاري‌هاي عاملان عثمان به وي شكايت مي‌بردند، مورد بازخواست و آزار و اذيت قرار مي‌گرفتند و حتي برخي از صحابه معروف پيامبر صلی الله علیه و آله مانند ابوذر غفاري و عمار ياسر در اين باره متحمل آزارها و اذيت‌هاي فراوان روحي و جسمي شدند.

سرانجام كاسه صبر مسلمانان، لبريز شد و براي اتمام حجت با خليفه وقت، از شهرهاي مختلف اسلامي به سوي مدينه منوره رهسپار شده و اقدام به تحصن نموده تا از اين راه، خليفه و عاملان وي را از كردار غيراسلامي و غيرانساني بازدارند وليكن چون با دسيسه‌هاي پنهان و فريبكاري‌هاي آشكار آنان روبرو گرديدند، به تنگ آمده و اقدام به محاصره خانه او نمودند و قريب به دو ماه، خانه‌اش را در محاصره خويش گرفتند.

ولي چون به خواسته خود مبني بر استعفاي عثمان از خلافت نرسيده و عثمان بر ادامه خلافت پافشاري مي‌نمود و اطرافيان او به ويژه برخي از افراد طائفه بني‌اميه نسبت به اعتراضات مردمي، بددهني كرده و با آنان مشاجره و حتي مقاتله مي‌كردند، تعدادي از معترضين در شب هجدهم ذی الحجه وارد قصر عثمان شده و وي را ناباورانه به قتل آوردند و در اين ميان يكي از انگشتان دست همسرش نائله بنت فرافصه، قطع گرديد.

بيشتر معترضان و يورش‌آوران به خانه عثمان، از اهالي مصر بوده و پس از قتل او مانع دفنش گرديدند. اما با وساطت اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام، بدنش را در حَش كوكب، كه در جوار گورستان يهوديان و پشت قبرستان بقيع بود دفن نمودند.

پانویس

  1. نك: الفتوح ابن اعثم كوفي، از ص 277 تا 286؛ تاريخ ابن خلدون، ج 1 ، ص 539 تا 573؛ انساب الاشراف "ترجمه اميرالمؤمنين" احمد بن يحيي بلاذري، ص 115؛ الاستيعاب يوسف بن عبدالله، ج 3، ص 1044؛ مسارالشيعه شيخ مفيد، ص 21؛ بحارالانوار علامه مجلسی ج 13، ص 493.

منابع

موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام

منابع بیشتر:

وقایع الایام، شیخ عباس قمی، 18 ذی‌الحجه.

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=تقویم:_كشته_شدن_عثمان_بن_عفان&oldid=17462»